Most Viewed

Categories

Shasi – misteret e “Qytetit të vdekur”

Qyteti i Ulqinit dhe rrethina e tij  janë dhe mbeten  treva  interesante, për studiues dhe hulumtues të fushave të ndryshme. 22kilometra  larg nga Ulqini në Anë të Malit  gjendet qyteti i vjetër i Shasit,apo sic  është quajtur ,,Qytet i vdekur,,  që hyn në rradhën  e qyteteve të këtij lloji, ndër më të  njohura  e më atraktive në  bregdetin Adriatik lindor,,

Ai është braktisur që nga shekulli i 16 dhe tani  është shëndrruar në gërmadha, andaj dhe quhet ,, Qytet i vdekur,, Mirpo, Shasi njihet për,, monedhat e prera me emër të qytetit; në një anë të monedhës paraqitet fytyra e Shën Gjon Pagzuesit, mbrojtës i qytetit, kurse në tjetrën anë pirgu me mbishkrim ‘Sovaci civitates’.

Muri i qytetit duket se formonte një katërkëndësh të ngushtë dhe të gjatë në drejtim të kurrizit të malit; përfshinte të dyja faqet e malit. Vihen re dy porta, njëra sipër fshatit, tjetra te faqja e pjerrtë kah liqeni. Qytetin e plaçkiten mongolët më 1242, por ai e mori veten përsëri.

Shasi gjithnje ka zgjuar kërshërinë e arkeologëve dhe studiuese,andaj janë  zhvilluar dhe zhvillohen ekspedita të ndryshme dhe  çdo herë zbulohen gjëra interesante dhe me vlerë.

,,Sipas rezultateve nga një gërmim sondazhi  janë vërejtur disa faza ndërtimi të qytetit. Muret rrethuese të shoqëruara me kulla e rrethonin kodrën që përfshinte një sipërfaqe prej afro 2 ha. Duke   ndjekur terrenin, muret rrethuese krijonin një hapësirë kënddrejtë jo të rregulltë, e gjatë nja  230 m, që çonte në drejtim lindje-perëndim dhe gjerësi prej 58 m në drejtim veri-jug.Në gërmadhat e qytetit, në afërsi të kishës së Shën Mërisë është zbuluar edhe material i pasur i qeramikës nga periudha e hershme mesjetare.  Me këtë periudhë mund të ndërlidhet edhe ndërtimi i portës veriore dhe jugore të qytetit.Përveç gjetjeve që u përmendën më sipër, në arealin e qytetit janë zbuluar edhe shumë  fragmente qeramike nga periudha e neolitit të hershëm, eneoliti dhe bronzi, por më evidente janë gjetjet e kulturës ilire nga periudha e hekurit. Ndërkaq, disa fragmente të gjetura të qeramikës helene shpiejnë të supozohet se shtresa helene ka mundur të ekzistonte mu në afërsi të pjesës veriore të qytetit. Fragmente të qeramikës së kuqe dhe të verdhë romake, janë zbuluar në pjesën e qytetit të epërm. Kjo vërtikale e gjatë historike e kulturës materiale të Shasit vazhdonte të jetonte me intensitet të sforcuar edhe gjatë gjithë shekujve të mesjetës.

Sipas te dhenave ne kete vend ne shekullin  e 17-te  kane jetuar 700 banore.

Këtu janë gjetur  themelet e 15 kishave të shekullit të mesëm, prej të cilave dy edhe pse të dëmtuara janë monumentale. Kisha e Shën Jovanit ( Shën Gjonit) ndërtohet kah fundi i shekullit XIII-të brenda kalasë. Kisha e dytë Shën Mërija (Shën Mërisë)  Marrë parasysh stilin e ndryshëm të ndërtimit, shkencëtarët besojnë se ajo vërtetë ka qenë manastir. Të gjitha kishat e Shasit ishin të dekoruara me zbukurime arkitektonike.,,

Gojëdhena  për 365 kishat është shumë me interes.Prof .Ruzhdi Ushaku,në punimin ,,Pranë gërmadhave  të qytetit të vdekur,, pyet,,Vallë çfarë mëkati do të kenë bërë  banorët e  këtij qyteti të famshëm  që ta kenë merituar  një varrim të  menjëhershëm e të përbashkët në humnerën  e lymit  shekullor të liqenit. A u hidhëru  Zoti aq shumë në  ta  sa  që as ,,lutjet  e 365 kishave  nuk ndihmuan  që të zbutej  hidhërimi I tij , apo mos vallë  dhe ky qytet I lashtë  përjetoi fatin e  Krruçit e të Oleotopolistit të  lashtë apo  mdonjë fat si të Pompejve  a të Atlantidës legjendare,,

Shasi  vazhdon të jetë vend  tërheqës për turistë.

Ata vizitojnë  gërmadhat dhe mbetjet  që janë me shumë interes , ndërsa Liqeni  me heshtjen  milenare , në thellesinë e shtersave të  lymit ruan misteret  legjendare  antike , flet me heshtjen  e vet shekullore  me atë heshtje që u  muros në altaret e kishave , që disi u shtri ne fragmente të freskave të  dëmtuara dhe të paqarta dhe mbeti të gjallërojë në gojëdhënën  lokale, në  legjenda dhe  historiografi,krahas me gojëdhënën  për qytetin e  fundosur  në humnerën e  liqenit.

 

 

 

 

 

 

 

Forgot Password